ابنیه و ساختمان – مدیریت طرح (Construction Management)

رزفینگ :عملکرد های مدیریت طرح، تحت یک موافقت نامه که در آن نهاد ساختمانی به عنوان نماینده کارفرما، کل فرآیند پروژه را از ابتدا تا انتها و یا تا بهره برداری پروژه، مدیریت می کند، ارائه می شوند. این خدمات اغلب با شناخت یک نیاز از سوی کارفرما برای خلق فضا و ایده های اولیه برای چنین فضایی آغاز می شود و سپس این فرآیند از طریق تکمیل طراحی و ساخت تا تملک و سکونت واقعی و آغاز بهره برداری از تسهیلات تکمیل شده، ادامه می یابد.

مدیریت طرح نگرشی جامع برای اجرای کامل برنامه ساختمانی در شرایطی است که شرکت ساختمانی:

• کارمندان رسمی کارفرما را پشتیبانی و حمایت می کند.
• خدمات تخصصی را به عنوان نماینده کارفرما ارائه می دهد.
• یک نقطه اتکای مرکزی برای مدیریت کل فرایند پروژه ایجاد می کند.
• می تواند از ترکیبی از سیستم های اجرایی برای طرح و ساخت استفاده نماید.
• جزئیات برنامه اجرایی پروژه را برای کاهش مشکلات در طول اجرا مورد بررسی دقیق قرار می دهد.
• ممکن است طیف گسترده ای از خدمات، از مطالعات امکان پذیری تا مدیریت اجرای پروژه را ارائه دهد.

 

سیستم مدیریت طرح هم خصوصی و هم دولتی استفاده می شود و زمانی مناسب است که:

 

۱- پروژه ها بسیار پیچیده باشند، شامل چندین ساختمان یا سازه های پیچیده ی ساختمان که برای ساخت به چندین سال زمان احتیاج دارند، همچون:

 

• سیستم های زندان های زنجیره ای.
• توسعه بناهای عظیم برای وقایع خاص.
• پروژه های ساخت و یا بازسازی دانشگاه ها.
• سیستم های بزرگ ساخت مدارس یا پروژه های به روزسازی.
• تولید با فناوری بالا یا تولید تسهیلاتی که به صورت چند مرحله ایی اجرا می شوند.

 

۲- کارفرما دانش محدودی از فرآیند ساخت دارد، یا قابلیت درون سازمانی را برای این کار ندارد یا سعی می کند که کارمندان خود را در پروژه درگیر ننماید.

علت استفاده از مدیریت طرح

نکات مهم در رابطه با سیستم مدیریت طرح

 

• مدیر طرح هیچ گونه مسئولیت قراردادی در رابطه با طراحی یا اجرا برعهده نخواهد داشت.
• ناسازگاری میان کارفرما و مدیر طرح، بحران محسوب می شود، چرا که مدیر طرح به عنوان نماینده کارفرما در اغلب تصمیم گیری ها عمل می کند.
• تقسیم وظایف میان کارفرما و مدیر طرح بسیار حائز اهمیت است. علیرغم این که یکی از مهم ترین جذابیت های سیستم مدیریت طرح واگذاری اغلب کارها به خارج از سازمان می باشد.

 

فرآیند انتخاب مدیر طرح و نحوه پرداخت دستمزدها

 

فرآیند انتخاب یک مدیر به نحوه انتخاب مدیران اجرا و متخصصان طراحی شبیه است. این فرآیند به خصوص در پروژه های دولتی باید هدفمند انجام شود و مبتنی بر بررسی و تعیین صلاحیت افراد باشد. روند کلی این فرایند عبارت است از:

 

• درخواست برای بررسی صلاحیت
• درخواست برای ارائه پیشنهادات
• انجام مذاکرات
• انتخاب نهایی

 

البته معیارهای اصلی انتخاب شامل پیشینه تجربی، میزان رضایت کارفرماهای پیشین، ثبات از لحاظ توانایی های مالی و کارکنان در نظر گرفته شده برای این پروژه است.

فرآیند انتخاب مدیر

مدیریت طرح

 

علیرغم تفاوت در ویژگی ها، محتوا و شرایط هر طرح نسبت به طرح های دیگر و منحصر به فرد بودن آن، شباهت هایی هم بین مراحل انجام طرح ها وجود دارد. مطابق استاندارد (PMBOK) هر پروژه متشکل از 5 فرآیند آغازین، برنامه ریزی، اجرا، کنترل و پایانی می باشد و با توجه به وظایف مدیر طرح مشخص می شود که چرخه حیات عامل چهارم، غیراز اجرا در سایر مراحل فعال می باشد.

به عبارت دیگر در غالب طرح ها، مدیران طرح ها مراحل چهارگانه تعریف، برنامه ریزی، تحویل یا کنترل و اتمام را طی می کنند. به مجموع مراحل اجرای طرح، چرخه حیات گفته می شود. چرخه حیات نمایان گر مراحل اصلی و قدم های عمده در اجرا، از شروع تا خاتمه می باشد و می تواند در شناسایی مشخصه های هر مرحله کمک موثری کند.

پیکره دانش مدیریت پروژه (Project Management Body of Knowledge) مجموعه‌ای از واژگان، راهنما و دستورالعمل‌ها برای مدیریت پروژه است که مؤسسه مدیریت پروژه آن را تدوین و ارائه نموده است. این پیکره دانشی به‌ مرور زمان تکامل یافته و در حال حاضر به عنوان کتاب  “راهنما برای پیکره دانش مدیریت پروژه” مورد استفاده است.

پم باک همچنین با مفهوم مدیریت به معنای کلی آن نیز همپوشانی دارد زیرا هر دو شامل طرح‌ریزی، سازمان‌دهی، نیروی انسانی، اجرا و کنترل عملیات سازمانی است. پم‌باک در بقیه رشته‌های مدیریت هم‌چون پیش‌بینی‌های مالی، رفتار سازمانی، علوم مدیریت، بودجه‌بندی و سایر روشگان برنامه‌ریزی، مشابهت و همپوشانی دارد.

پیکره دانش مدیریت پروژه

مراحل مدیریت طرح عبارت اند از:

 

تعریف طرح، برنامه ریزی طرح، تحویل حین اجرای طرح یا کنترل و اتمام طرح، که به صورت مختصر تعریف می شوند و نحوه ارتباط آن با حوزه های مدیریت طرح در قالب مراحل چرخه عمر مدیریت طرح آورده می شود.

مراحل مدیریت طرح

تفاوت مدیریت پیمان و مدیریت طرح

 

در تفاوت مدیریت پیمان و مدیریت طرح، مدیریت پیمان مدیریت کلی پروژه است شامل تمامی موارد خرید و تهیه مصالح و تجهیزات موردنیاز، تجهیز کارگاه و برچیدن کارگاه، تهیه یا اجاره ماشین آلات صنعتی موردنیاز پروژه و ابزارهای مورد نیاز برای کارگاه، تأمین نیروهای انسانی و اکیپ های عملیاتی لازم برای اجرای پروژه، مدیریت و سرپرستی عملیات فنی، اجرایی، مالی، اداری، اجرای تأسیسات مکانیکی و برقی پروژه، اجرای محوطه سازی محیط و تکمیل نهایی و کامل پروژه.

کلیه عملیات ذکر شده در طی قرارداد پیمان به مدیریت پیمان واگذار می گردد. در طی قرارداد تمامی عملیاتی که برای اجرای پیمان و قرارداد لازم است تا به مرحله تکمیل نهایی برسد از طراحی اولیه تا ساخت نهایی و تکمیل پروژه بر عهده مدیریت پیمان است.

از دیگر تفاوت مدیریت پیمان و مدیریت طرح می توان گفت، مدیریت طرح در واقع در مرحله طراحی یک پروژه تعریف می شود برخلاف مدیریت پیمان که می تواند در هر یک از مراحل پروژه از طراحی تا ساخت و اجرا تعریف شود، مدیریت طرح تنها به مدیریت و استفاده از ابزارها و تکنیک ها و روش های لازم برای مدیریت طرح به گونه ای که طراحی در راستای رسیدن به اهداف نهایی کارفرما و ایجاد کننده طرح انجام گردد و با آنها همسو باشد اشاره می کند.

مدیریت طرح سبب می شود تا طراح هزینه، زمان و انرژی بهینه و یکپارچه ای داشته باشد و طرح در بهترین حالت و شرایط آماده سازی شده و سپس وارد مرحله ساخت و اجرا گردد. پیمانکاران ساختمانی که در این خصوص به فعالیت می پردازند معمولا به عنوان مجری طرح عمرانی و ساختمان شناخته می شوند.